PROTEİN SENTEZİ KONUSUNUN ÖĞRETİMİNDE FARKLI ÖĞRETİM YÖNTEMLERİNİN KULLANIMI

Abstract

THE USE OF DIFFERENT EDUCATIONAL METHODS IN TEACHING THE SUBJECT OF PROTEIN SYNTHESIS

To ensure permanent retention, the educational method used in teaching an abstract concept such as protein synthesis must be well planned and must present the subject in a manner that makes it as concrete as possible. The purpose of this study was to determine the different methods that can be used to explain the subject of protein synthesis and to discover the effects of these methods on the level of understanding. The research was conducted with 37 third-year students in a genetics class in the Science Education Department of Balıkesir University, Necatibey Faculty of Education. The students' level of understanding of the topic of protein synthesis was explored with a protein synthesis test of understanding consisting of 10 open-ended questions and a multiple-choice test of 16 questions. These tests were administered to all of the students as a pre-test prior to the class. The scores obtained were reviewed and 3 groups of students with equivalent scores were formed. A traditional method of teaching was used to explain protein synthesis to the first group, while a traditional method plus an animation was used in the second group and the method of role-playing was implemented in the third group. At the end of the application, a protein synthesis test of understanding was administered to all of the students as a multiple-choice post-test. The data collected were analyzed using the Two-factor Mixed Measures ANOVA in SPSS-20, while the multiple comparisons were analyzed using the Bonferroni and LSD tests. The results of the analysis showed differences in the level of understanding gleaned from the different methods, but these differences were not found to be statistically significant.

Keywords:Protein Synthesis, Lecturing Method, Role-Playing, Animation.

ÖZET

Protein sentezi gibi soyut bir konunun öğretiminde kullanılan öğretim yönteminin öğrencide kalıcı öğrenme sağlayabilmesi için çok iyi planlanması ve konuyu olabildiğince somut hale getirebilmesi gerekir. Bu çalışmanın amacı protein sentezi konusunun anlatımında farklı öğretim yöntemlerinin kullanımı ve bu yöntemlerin protein sentezi konusunu anlama düzeyleri üzerine etkisini belirlemektir. Uygulama Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Eğitimi Ana Bilim Dalında öğrenim gören (37) 3. sınıf öğrencisiyle genetik dersi kapsamında yapılmıştır. Öğrencilerin protein sentezi konusunu anlama düzeyleri 10 açık uçlu sorudan oluşan “protein sentezi anlama testi” ve 16 soruluk çoktan seçmeli test ile belirlenmiştir.  Bu testler tüm öğrencilere ders öncesinde ön test olarak uygulanmıştır. Elde edilen puanlar incelenerek denk puanlara sahip 3 grup oluşturulmuştur. Protein sentezi konusunun anlatımı için birinci grupta geleneksel anlatım yöntemi, ikinci grupta animasyonla geleneksel anlatım yöntemi, üçüncü grupta ise rol yapma yöntemi uygulanmıştır. Uygulama sonrasında tüm gruplara protein sentezi anlama testi ve çoktan seçmeli test son test olarak uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 20' de Karışık Ölçümler İçin İki Faktörlü ANOVA, çoklu karşılaştırmalar ise Bonferroni ve LSD testi kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre kullanılan yöntemlerin konuyu anlama düzeyine etkileri açısından arasında fark olduğu görülmüştür, ancak bu fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır.

Anahtar Kelimeler: Protein Sentezi, Düz Anlatım Yöntemi, Rol Oynama, Animasyon.

KAYNAKÇA

Akınoğlu, O., Erciyes, G., Güven, B., Kılıç, A., Köksal, F. N., Oral, B., Pala, A., ve Tan, Ş. (2007). Öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara, Pegem A Yayıncılık.

Altun, A., Çelik, S., ve Elçin, A. E., (2011). Genetik Mühendisliği, Biyoteknoloji ve moleküler biyolojiyle ilgili rehber materyallerin öğrenci başarısına etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 40, 21-32.

Arslan, B. (2003). Bilgisayar destekli eğitime tabi tutulan ortaöğretim öğrencileriyle bu süreçte eğitici olarak rol alan öğretmenlerin BDE’e ilişkin görüşleri. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 2(4), 67-75.

Asan, A., ve Güneş, G. (2000). Oluşturmacı öğrenme yaklaşımına göre hazırlanmış örnek bir ünite etkinliği. Milli Eğitim Dergisi, 147, 50-53.

Aşçı, Z. ve Demircioğlu, H. 2007. Çoklu zekâ teorisine göre geliştirilen ekoloji ünitesinin, birinci sınıf öğrencilerinin başarısına ve tutumlarına olan etkileri. ODTÜ Eğitim Fakültesi, OÖFMA Bölümü, Ankara, 07.08.2007. http://www.erg.sabanciuniv.edu/iok2004/bildiriler/Zuhal%20Asci%20Akdag.doc

Atıcı,T., ve Bora, S. (2002). Orta öğretim kurumlarında biyoloji eğitiminde kullanılan öğretim metodlarının ders öğretmenleri açısından değerlendirilmesi ve öneriler. Sosyal Bilimler Dergisi, 51-64. Alıntılanma tarihi 10 Mart 2009 www.sosbil.aku.edu.tr/dergi/VI2/tatici.pdf

Atılboz, N. G. (2001). Lise 1.sınıf öğrencilerinde hücre ve moleküler biyoloji konuları ile ilgili görsel ve deneysel malzeme kullanımının başarı üzerine etkisi. Yük. L. Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.

Ausubel, D., Novak, J. D., & Hanesian, H. (1968). Educational psychology: a cognitive view. New York: Holt, Reinhart and Winstone.

Aydoğdu, C. (1999). Kimya eğitiminde laboratuarın önemi, laboratuar teknikleri ve uygulamaları.  Hacettepe Üniv. Eğitim Fak. Dergisi, 15, 3-30.

Bahar, M. (2002). Students’ learning difficulties in biology: Reasons and solutions. Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 73-82.

Bahar, M., Johnstone, A.H., ve Hensell, M.H. (1999). revisting learning difficulties in biology, Journal of Biological Educational, 33(2), 84-86.

Balcı, S., Çakıroğlu, J., ve Tekkaya, C. (2005). 8. sınıf öğrencilerinin fotosentez ve bitkilerde solunum konularındaki kavram yanılgılarını düzeltmede kavramsal değişim metinlerinin etkisi. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Denizli.

Baran, S. (2005). Öğrenen kontrollü animasyon tekniğine dayalı geliştirilen ders yazılımının meslek lisesi ıı. sınıf öğrencilerinin programlama dersi akademik başarılarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.

Binbaşıoğlu, C. (1974). Öğretim metodu ve uygulama, içinde (239) Ankara: Binbaşıoğlu Yayınevi.

Büyüköztürk, Ş. (2011), Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (2. Baskı) Ankara:Pegem Yayıncılık.

Chang, C.Y. (2003), Teaching earth sciences : should we implement teacher-directed or student- controlled caı in the secondary classroom?. International Journal of               Science Education.  25(4), 427-438.

Concannon, J ve Buzzetta, M. (2010). Students conceptualizing transcription and translation from a celluar perspective. Science Activities, 47,83-88.

Çeliköz, N. (1998). Kavram öğrenme ve öğretme ilkeleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2, 69-76.

Demirel, Ö. (2002). Planlamadan değerlendirmeye öğretme sanatı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.

Demirel, Ö. (1992). Türkiye'de program geliştirme uygulamaları. Hacettepe Ünv. Fak. Dergisi, 7, 27-43.

Fisher, K.M. (1985). A misconception in biology: amino acids and translation. Journal of Research in Science Teaching, 22, 53–62.

Güneş, M.H. (2012).  Nükleik asitlerin öğretilmesinde origami tekniği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 222-233.

Güneş, M. H., ve Çelikler, H. (2010). The investigation of effects of modelling and computer assisted instruction on academic achievements. The International Journal of Educational Researchers, 1(1), 20-27

Karamustafaoğlu S., Ayas, A., ve Coştu, B. (2002). Sınıf öğretmeni adaylarının çözeltiler konusundaki kavram yanılgıları ve bu yanılgıların kavram haritası tekniği ile giderilmesi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, ODTÜ, Ankara.

Keleş, Ö., Uşak, M., ve Aydoğdu, M., (2006). İlköğretim 8. sınıf fen bilgisi dersi "genetik" ünitesi dna watson crick modelinin sınıf içi uygulamalarla kavratılmasının öğrenci başarısına etkisi. Internatinal Journal of Environmental and Science Education, 1(1), 53 – 64.

Lazarowitz, R. ve Penso, S. (1992). High school students’ difficulties in learning biology concepts, Journal of Biological Education, 26(3), 215-224.

Lewis, J., ve Robinson, C.W. (2000). Genes, chromosomes, cell division and ınheritance-do students see any relationship?, International Journal of Science Education, 22(2), 177-195.

Macgregor, C. (1996). Yaratıcı bir çocuk yetiştirme. (Çev. Ersin Soylu). İstanbul: Mert Matbaacılık.

Mayer, R. E., ve  Moreno, R. (1998). A split-attention effect in multimedia learning:Evidence for dual processing systems in working memory. Journal of Educational Psychology. 90(2), 312-320.

Mayer, R. E., ve Moreno, R. (2002). Animation as an aid to multimedia learning.Educational psychology review, 14(1), 87-99.

Ong, B. (2010). A Play of Protein Synthesis in the Classroom. The American Biology Teacher, vol. 72(9),564–566.

Öz Aydın, S., Şahin, S., & Sıcaker, A. (2013). The effect of protein synthesis game in the class on the students’ understanding the subject of protein synthesis. In 5th World Conference on Educationl Sciences, Sapienza University.

Tekkaya, C., Özkan, Ö., ve Sungur, S. (2001). Biology concepts perceıved as difficult by turkish high school students. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 145-150.

Riber, L. P. (2000). Computers, graphics and learning. Wisconsin: WCB Brown and Benchmark publishers of Madison.

Rotbain, Y., Marbach-Ad, G., ve Stavy, R. (2005). Understanding molecular genetics through a drawing-based activity. Journal Of Biological Education, 39(4), 174-178.

Saygın, Ö. (2009). Öğrenme halkası modelinin lise öğrencilerinin nükleik asitler ve protein sentezi konularını anlamalarına, motivasyonlarına ve öğrenme stratejilerine etkisinin incelenmesi. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Sezgin, M.E. (2002). İkili kodlama kuramına dayalı olarak hazırlanan multimedya ders yazılımının fen bilgisi öğretimindeki akademik başarıya, öğrenme düzeylerine ve kalıcılığa etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.

Silberman, M. (1996). Active Learning: 101 Strategies To Teach Any Subject. Prentice-Hall, PO Box 11071, Des Moines, IA 50336-1071.

Sönmez, V. (2001). Program geliştirmede öğretmen elkitabı.(9. Baskı)  Ankara: Anı Yayıncılık.

Tekkaya, C., Özkan, Ö., ve Sungur, S. (2001). Biology concepts perceıved as dıffıcult by turkısh hıgh school students. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 1, 145-150.

Temelli, A., ve Kurt, M. (2011). Bitkilerde taşıma sistemi konusunun kavram haritalarıyla öğretilmesinin öğrencilerin akademik başarısına etkisi (Erzurum örneği). Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 5(2), 42-57.

Timuçin, M. (2005). Biyoloji öğretmenleri ve uzmanların bilgisayar destekli biyoloji öğretim materyalleri konusunda görüşlerini araştıran bir durum çalışması: yönetici moleküller ve protein sentezi konulu yazılım. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.

Tolga, A. (2000). Ortaöğretim biyoloji eğitiminde görsel ve işitsel materyal kullanımı. Hacettepe Üniversitesi, Ankara, Bilim Uzmanlığı Tezi, 50-52.

Uzun, N., ve Sağlam N. (2003). Orta öğretim biyoloji programında genetik konularının değerlendirilmesi ve öğrencilerin genetiğe karşı ilgisinin saptanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 129-136.

Ülgen, G. (1998). Eğitim psikolojisinde kavram geliştirme: Uygulama ve kuramlar. H. Ü. Eğitim Fakültesi Yayınları. Bilimler Dergisi, 51-64. Alınma tarihi 10 Mart 2009  www.sosbil.aku.edu.tr/dergi/VI2/tatici.pdf

Ün Açıkgöz, K. (1996). Etkili öğrenme ve öğretme. 1. Baskı. İzmir: Kanyılmaz Matbaası.

Yakışan, M., Yel, M., ve Mutlu, M. (2009). Biyoloji öğretiminde bilgisayar animasyonlarının kullanılmasının öğrenci başarısı üzerine etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 10(2), 129-139.

Yumuşak, A., ve Aycan, Ş. (2002). Fen bilgisi eğitiminde bilgisayar destekli çalışmanın faydaları; Demirci (Manisa)’de bir örnek. BENEFITS, (16), 197-204.

Yaman, M. (1998). Türkiye’de ortaöğretim kurumlarında biyoloji öğretiminin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.